Indeks cyklu

Trzecia część nocy

The Third Part of the Night

reż. Andrzej Żuławski / Polska 1971 / 106’

retrospektywa: Andrzej Żuławski Informacje o cyklu Inne filmy cyklu: Błękitna nuta, Borys Godunow, Diabeł, Kobieta publiczna, Moje noce są piękniejsze niż wasze dni, Na srebrnym globie, Najważniejsze to kochać, Narwana miłość, Opętanie, Pavoncello, Pieśń triumfującej miłości, Szamanka, Trzecia część nocy, Wierność

Obsada

Małgorzata Braunek, Leszek Teleszyński, Jan Nowicki, Jerzy Goliński , Anna Milewska, Michał Grudziński, Marek Walczewski, Hanna Stankówna

Opis filmu

Chciałem po prostu zrobić film bez czołgów, bez armat, inny niż Czterej pancerni i pies, film o moralnych dylematach młodego człowieka, którego nie nauczono, że czasami należy też strzelać. Ale on musi zabić, bo ma jasną sytuację, musi coś zrobić, zaangażować się. I robi to, ale kiepsko. Szalenie mi zależało, żeby zrobić film o inteligencji podczas okupacji, bo na tym się znam, z tego środowiska się wywodzę.
Andrzej Żuławski, Razem

Wszystko w tym filmie przenika i łączy jeden ton, jedna nuta - nuta osobistego przeżycia, którą chwytamy i rozumiemy nawet nie chwytając wszystkich znaczeń oglądanych obrazów. Coś z Norwida? Coś z Grotgera? Coś z Wajdy? A gdyby nawet! (...) To wszystko przecież ma jedno źródło i wspólny rodowód: głębokie pokłady polskich doświadczeń.
Stanisław Grzelecki, Życie Warszawy

Trzecia część nocy jest apokaliptyczną wizją i rządzi się prawami wizji. Wymyka się próbom jednoznacznego powiązania z rzeczywistością, co może najbardziej irytuje oponentów Żuławskiego. Jakkolwiek bowiem określony jest czas i miejsce filmu, a jego realia historyczne potwierdzone, to przecież nie wiemy, co z rzeczy, jakie przydarzają się bohaterowi, dzieje się "naprawdę", co zaś rozegrało się w wyobraźni. (...) Film jest poetycką wizyjną transpozycją wydarzeń realnych, ale moment przejścia realności w transpozycję pozostaje nieuchwytny.
Alicja Helman, Fakty i Myśli