Indeks cyklu

Pamiętny rok 36

Days of ‘36 / Meres tou 36

reż. Theo Angelopoulos / Grecja 1972 / 107’

retrospektywa: Theo Angelopoulos Informacje o cyklu Inne filmy cyklu: Aleksander Wielki, Atena wraca na Akropol, Audycja, Myśliwi, Pamiętny rok 36, Pejzaż we mgle, Podróż komediantów, Podróż na Cyterę, Pszczelarz, Rekonstrukcja, Spojrzenie Odyseusza, Trylogia: płacząca łąka, Wieczność i jeden dzień, Zawieszony krok bociana

Obsada

Kostas Pavlou, Thanos Grammenos, Jorgos Kiritsis, Christoforos Nezer, Jannis Kandilas (Kreezis)

Opis filmu

Pierwsza część trylogii historycznej Theo Angelopoulosa. Rok 1936, czas społecznych niepokojów, które ostatecznie doprowadzą do przejęcia władzy przez faszystowską dyktaturę Metaksasa. W trakcie robotniczej masówki zostaje zastrzelony aktywista związkowy. Oskarżony o jego zabójstwo Sofianos, działacz lewicowego podziemia, trafia do więziennej twierdzy. Wkrótce składa mu wizytę wysoko postawiony działacz partii prawicowej, Krezis, który, ku zdumieniu wszystkich, staje się zakładnikiem Sofianosa. Nikt nie jest w stanie wyjaśnić zagadki, jaki był powód odwiedzin Krezisa, a także od kogo więzień mógł otrzymać broń. Sofianos, grożąc Krezisowi śmiercią, uniemożliwia siłowe uwolnienie zakładnika. W gabinecie naczelnika więzienia zbierają się więc politycy, radząc nad metodami rozwiązania problemu. W końcu jedynym wyjściem okazuje się otrucie lub zastrzelenie więźnia. Sprawę komplikuje jednak tajemnicza zażyłość, jaka rodzi się między Sofianosem a Krezisem, oraz śledztwo adwokata, który odkrywa dziwne powiązania więźnia z prawicową władzą.

Pamiętny rok 36 stanowił zgryźliwy pamflet nie tylko na polityków rządzących Grecją w latach 30., ale przede wszystkim okazał się odważną parabolą reżimu Czarnych Pułkowników, władających krajem na przełomie lat 60. i 70. O niezwykłości filmu decydują także wyrafinowane pomysły inscenizacyjne, podkreślające groteskowość, ale też aktualność opisywanych zdarzeń.

Rafał Syska

Grecka dyktatura jest wyrażona poprzez formalną strukturę filmu. (…) Gdybym starał się wyrazić siebie bardziej klarownie, byłbym cenzorem. Tak więc zrobiłem film w taki sposób, aby widz dostrzegał cenzurę zawartą w samym filmie.

Theo Angelopoulos